بر کسی پوشیده نیست که از مهمترین ورودیها در مدیریت آب در حوضههای آبریز، شناخت پیچیدگیها و مولفههای بیلان آب است. این مسئله در حوضههای خشک و نیمهخشک که مصارف آن عمدتاً متکی بر منابع آب زیرزمینی است، از اهمیت دو چندانی برخوردار است. با توجه به وجود متولیان و ذینفعان چندگانه در امر بیلان منابع و مصارف آب حوضهها، دیدگاههای متفاوتی در چگونگی ارائه آن، تدقیق مولفههای آن و قابل دفاع بودن آن در طرحهای توسعه و البته حفاظت منابع آب در دهه اخیر، بوجود آمده است. در سوی دیگر علیرغم تلاشهای در حال انجام در بعد فنی محاسبات و ارائه بیلان، هنوز اختلاف نظرهای متعددی در نحوه ارائه آن و کاهش عدم قطعیت در برآورد مولفههای بیلان در کشور وجود دارد. ضمن اینکه تاخیر قابل توجه در حصول نتایج بیلان با رویکرد کنونی، تقریباً مورد اجماع همه متخصصین و دستاندرکاران امر است. مسالهای که سبب شده است، مهمترین ورودی مدیریت منابع آب، در بهترین حالت، منتهی به پنج و یا ده سال اخیر باشد. این در حالیست که مسائل منابع آب با سرعت و نوسان شدید رشد میکند و اطلاعات ارزشمندی چون بیلان، منطبق با شرایط روز نیست. لذا چند موضوع اساسی در خصوص بیلان مطرح است که آنها را میتوان در «سهگانه تدقیق، تسریع و تسهیل» فرایند محاسبات و کسب خروجیهای بیلان خلاصه کرد.
سمپوزیوم ملی مسائل حل نشده در بیلان آب کشور، به دنبال اجماع و یکپارچگی در تهیه/محاسبات و ارائه قابل دفاع بیلان منابع و مصارف آب در کشور است. مهمترین دلایل در ایجاد یکپارچگی و رسیدن به همگرایی در بیلان منابع و مصارف آب کشور در ذیل خلاصه شده است:
- عدم شناخت و ارتباط مناسب بین بهرهبردارن مختلف از نتایج مولفههای بیلان (جایگاه ذینفعان در فرایند مطالعات بیلان)
- فاصله قابل توجه پندارها و انگارها بین مراکز علمی، دولتی و بخش خصوصی در بعد فنی بیلان
- تعدد و تنوع روششناسیهای متعدد و پژوهشهای جزیرهای در بحث بیلان
- وجود مسائل متعدد سازمانی و ساختاری و همچنین موازیکاریها در بحث بیلان آب کشور
لذا به منظور علاجبخشی این مسائل، بازنگری و اشتراک نظر هم در بخش محتوایی (دستورالعملهای فنی) و هم در بخش نهادی (ساختارهای حاکم و ذینفع بیلان و مدیریت آب)، ضرورتی انکارناپذیر است.
تلاش دستاندرکاران برگزاری این رویداد، در راستای عبور امن از این مسائل و اجتناب از اتلاف زمان و هزینه در یافتن راهحل این مسائل است. برنامهریزی سمپوزیوم بیلان در قالب دو نشست راهبردی است. نشست راهبردی اول با هدف شناسایی و تبیین مسائل، چالشها و اولویتبندی آنها در حوزه تهیه بیلان آب و نشست راهبردی دوم با هدف استخراج راهبردهای کوتاهمدت، میان مدت و بلند مدت در حل مسائل مرتبط برنامهریزی شده است.
از فرهیختگان و متخصصان این حوزه دعوت میشود تا مسائل، چالشها و نظرات خود را در دو محور موضوعی اصلی ذیل ارسال فرمایید:
الف) بخش دادهها و اطلاعات مورد نیاز (دقت اطلاعات به لحاظ زمانی و مکانی، زمان دسترسی به اطلاعات و انتشار آن و تنوع اقلام اطلاعاتی)
ب) بخش محتوایی (روشهاي محاسباتی مولفههاي بیلان، دقت زمانی، عدم قطعیتهاي محاسبات، کفایت خروجیهاي بـیلان براي فرایندهاي مدیریت، برنامهریزي و حسابداري آب)
ج) بخش نهادی (تصمیمها و مسئولیتها، اختیارات، ضوابط، ساختارهاي حاکم و ذینفعان)
لازم به ذکر است که امکان مشارکت و دعوت به حضور در نشست صرفا در صورت ارسال نظرات و آثار میسر خواهد بود.
مرکز امور اجتماعی آب و انرژی ـ وزارت نیرو
دبیرخانه شورای عالی آب ـ وزارت نیرو
دفتر مدیریت مصرف و ارتقای بهرهوری آب و آبفا ـ وزارت نیرو
دفتر تحقیقات کاربردی ـ شرکت مدیریت منابع آب ایران
دفتر مطالعات پایه منابع آب ـ شرکت مدیریت منابع آب ایران
اندیشکده تدبیر آب ایران
تماس: 88702805-021
مرکز پژوهشی آب و محیط زیست شرق
تماس: 38337281-051