نهمین نشست از سلسله نشست‌های مجازی سمپوزیوم ملی مسائل حل نشده بیلان آب کشور با عنوان « وضعیت داده‌های پایه منابع آب در ساختار جدید بخش آب کشور» سه‌شنبه مورخ 2 آذر ماه ۱۴۰۰ در ساعت ۱۲ الی 13:30 با حضور 92 شرکت کننده به صورت مجازی برگزار شد.
خانم دکتر زهرایی نهمین نشست از سلسله نشست‌های سمپوزیوم ملی بیلان آب را با ارائه خلاصه‌ای از نشست‌های برگزار شده و اهداف آنها آغاز کردند. ایشان ادامه دادند: امروز در خدمت آقای دکتر قاسم زاده، مدیر کل محترم دفتر اطلاعات و داده‌های آب کشور در شرکت مدیریت منابع آب هستیم که در خصوص وضعیت داده‌های پایه منابع آب در ساختار جدید بخش آب کشور صحبت می‌کنند.
در ادامه جناب دکتر قاسم زاده ارائه خود را در مورد وضعیت داده‌های پایه منابع آب در ساختار جدید آب کشور آغاز کردند:
دفتر مطالعات پایه منابع آب تا سال گذشته فعالیت خود را داشت و با این تغییر ساختار منفک شد و در واقع شاخه‌های دفتر مطالعات پایه در حوضه‌های آبریز نه‌گانه که در کشور تشکیل شد، مستقر شد. بعداً بر اساس پیگیری‌هایی که از سوی مدیران سابق این مجموعه صورت گرفت، در واقع نگرانی‌ها و دغدغه‌هایی که در خصوص مطالعات داده‌های پایه منابع آب وجود داشت، نهایتاً تصمیم بر این شد که این دفتر بتواند در این استراتژی‌ها و نظارت بر روند تولید آمار، دفتر مجزایی با اسم دفتر مطالعات و داده‌های آب کشور مجدداً احیا شود و این وظایف را دنبال کند. دغدغه‌ای که وجود داشت و در حال حاضر کارشناسان در کل دنیا و در ایران به آن توجه دارند، این هست که داده‌ها و اطلاعات یکی از وظایف حاکمیتی است که در همه کشورهای دنیا به این شکل آن نگاه می‌شود و از محل آن ارزش افزوده نیز دارند. یعنی متوسط نسبت منفعت به هزینه آمار و اطلاعات پایه منابع آب حدود 3.9 می‌باشد که البته در بخش‌های مختلف متغیر است.
از نظر ساختار سازمانی اینکه داده‌های آب و هواشناسی کنار هم می‌آیند، لذا کشورهای مختلف رویکردهای مختلفی را داشته‌اند و در بعضی از کشورها مثل ایران که هم وزارت نیرو هست و هم سازمان هواشناسی، در دو قسمت مختلف اطلاعات تولید می‌شود. سازمان هواشناسی کشور اطلاعات هواشناسی را تولید می‌کند ولی وزارت نیرو در کنار پارامترهای هواشناسی که بعضاً اشتراکاتی با سازمان هواشناسی دارد، اطلاعات هیدرولوژی و هیدروژئولوژی راهم برداشت می‌کند و این را مبنای مطالعات در تصمیم‌گیری قرار میدهد.
از نظر وضعیت مطالعات پایه منابع آب کشور می‌توان گفت: تعداد ایستگاه‌های فعال شبکه سنجش منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی کشور شامل: ۲۸۳ ایستگاه باران سنج ذخیرهای، ۱۲۹۷ ایستگاه باران سنج معمولی، ۳۳۴ ایستگاه برف‌سنجی، ۶۷۵ ایستگاه تبخیرسنجی، ۱۱۳۹ ایستگاه هیدرومتری، ۱۲۵۲۹ ایستگاه چاه مشاهده‌ای، ۱۰۴۲۴ منابع انتخابی کمی و ۱۲۳۲۵ منابع انتخابی کیفی می‌باشد.
از این نظر که این ایستگاه‌ها تا الان چه عملیاتی را در کشور رصد می‌کردند، ما از نظر نوع داده طیف وسیعی از داده‌ها را داریم از ارتفاع بارش، ارتفاع برف، ثبت رگبار در ماه‌های بیشینه، کمینه، خشک و تر، دمای خاک، تبخیر، باد و … .
از نظر حجم عملیات، آمارهایی را برای ایستگاه‌ها در جدول گذاشته‌ایم. دوستان مستحضر باشند ما در ایستگاه‌هایی که تا الان در سطح کشور وجود داشت و ارائه کردیم، سالانه حدود ۷ میلیون رکورد آماری را ثبت می‌کنیم که از مرحله تولید تا انتشار آن از یک فرآیند مشخص با دستورالعمل‌های مشخصی که از سالیان قبل توسط دفتر مطالعات پایه ارائه شده است، استفاده می‌شود. در واقع روش‌های ثابت و متدهایی که در کل دنیا از آنها استفاده شده تا به الان و ادبیات مشترک مباحث هیدرومتری و هواشناسی دنیا بوده است.
در بخش آمار دوره‌ای، ما در آماربرداری‌هایی که به صورت سراسری در کل کشور در بازه‌های پنج ساله ( که معمولاً به لحاظ مسائل اجرایی ۸ تا ۱۰ سال به طول می‌انجامد) صورت می‌گیرد و در حال حاضر در کشور مرحله سوم این آمارها در حال نهایی شدن است، ۹۰ میلیون رکورد آماری را برای ما در آماربرداری تولید می‌کند که علاوه بر اطلاعات پایه منابع آب در اینجا بیشتر به اطلاعات مصارف تمرکز شده و مصارف در این بخش رصد می‌شوند.
زمانی که دفتر اطلاعات داده آب کشور تشکیل شد شرح وظایف آن به این شکل بود:
- سیاستگذاری، تعیین خط مشی و راهبری برنامه‌های کلان داده‌ها و آمار منابع آب کشور
- سیاستگذاری و نظارت بر نحوه ساماندهی، ایجاد، توسعه، تجهیز، ارتقا و نوین‌سازی شبکه پایش کمی و کیفی داده‌های منابع آب کشور
- نظارت بر نحوه بهره‌برداری و نگهداری از شبکه پایش کمی و کیفی منابع و مصارف آب
- سیاستگذاری و نظارت بر آماربرداری سراسری از منابع و مصارف آب کشور
- سیاستگذاری و نظارت عالیه در خصوص تدوین گزارش‌های بیلان منابع و مصارف آب و اطلس آب کشور
- سیاستگذاری و نظارت عالیه در خصوص برنامه‌ریزی برای انجام مطالعات ژئوفیزیک، حفاری‌های اکتشافی، چاه پیمایی و سن سنجی
- تهیه و بهنگام داری دستورالعمل‌های مربوط به فرآیندهای تولید اطلاعات و داده‌های آب و نظارت بر حسن اجرای صحیح آنها
- هدایت، نظارت و ارزیابی عملکرد متولیان تولید داده‌های آب در شرکت‌های آب منطقه‌ای
- برنامه‌ریزی جهت استفاده از مدل‌های نرم‌افزاری، سامانه‌های نوین و سنجش از راه دور در تولید داده‌های آب کشور
- مدل‌سازی سیستم‌های زمین، آنالیز و پیش‌بینی‌های هیدرولوژیکی بر اساس نیازهای بخش آب
- راهبری و پشتیبانی سامانه‌های ملی تجمیع اطلاعات و داده‌های آب کشور در قالب پایگاه داده
- ساماندهی مرکز اسناد دیجیتال آب کشور
نگاهی که بر این شرح وظایف حاکم بود بر اساس پیگیری‌هایی که اتفاق افتاده بود، در واقع بخش عمده کارها، کارهایی بود که در ساختار سابق دفتر مطالعات پایه پیگیری می‌شد و در بخش مدیریت منابع آب ماهواره‌ای وظایفی اضافه شده بود که به لحاظ ساختار تشکیلاتی در ساختار این دفتر گنجانده شده در حال حاضر وجود دارد.
مسئله‌ای که در تغییر این ساختار اتفاق افتاد این بود که در مرحله اول در حوضه‌های آبریز معاونت‌هایی شکل گرفت به اسم معاونت مطالعات پایه و تخصیص که در بخش مطالعات پایه در سه دسته‌بندی آب سطحی، آب زیرزمینی و تلفیق بیلان، سه نفر در هر سه حوزه قرار گرفته بود که اینها بتوانند وظایف سابق دفتر مطالعات را در اشل مکانی حوضه‌های آبریز جدید که تشکیل شده راهبری و هدایت کنند. منتها بعد از این که دفتر اطلاعات و داده‌های آب تشکیل شد و این گروه‌ها و معاونت‌ها همچنان در حوضه آبریز وجود داشتند، یک خلط مبحث در تفکیک وظایف اتفاق افتاد، چون ساختار جدید بود. بنابراین ما این دسته‌بندی فعالیت‌ها را انجام دادیم برای اینکه داده‌های آب حائز اهمیت بود و از طرفی از سال ۹۶ به بعد تایید آمار و اطلاعات ایستگاه‌های هیدرومتری و هواشناسی استانها و انتشار آنها به مشکل خورده بود، لذا ضرورت دانستیم که ورود کنیم و این دسته‌بندی‌های فعالیت‌ها را استخراج کنیم و روی اینها یک توافقاتی را انجام دهیم. در ابتدای این قضیه عرض کنم که این توافقات در یک سری جلسات پیشرفت ولی نهایی و منتشر شدن آن هنوز عملی نشده. لذا اگر روی این قسمت دوستان نقطه نظراتی داشته باشند از آن استقبال می‌کنیم.
عناوین کلان فعالیت‌های مرتبط با مطالعات پایه منابع آب به شرح ذیل است:
- ثبت، کنترل تایید داده‌های پایه منابع آب های سطحی و زیرزمینی
- آماربرداری سراسری از منابع و مصارف آب
- تدوین و انتشار بیلان منابع و مصارف آب
- انجام مطالعات پایه و شناسایی منابع آب موردی نظیر ژئوفیزیک، حفاری‌های اکتشافی، چاه پیمایی و سن سنجی و توسعه مدل‌ها و سامانه‌ها
- توسعه، بهره‌برداری، نگهداری، تکمیل و تجهیز شبکه پایش کمی و کیفی منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی
در چرخه فرآیندی جدید کنترل، تایید، تصویب و انتشار آمار و اطلاعات پایه منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی، دسته‌بندی شده است که در واقع یک لایه تحت عنوان معاونت‌های مطالعات پایه و تخصیص حوضه‌های آبریز نه‌گانه، اضافه شده است.
از نظر وضعیت انتشار اطلاعات دفتر مطالعات پایه منابع آب سابق یک پرتال داشت که اطلاعات را از آن طریق انتشار می‌داد و سرویس‌هایی که بخش‌های مختلف از جمله دانشگاه‌ها ارائه می‌شود از این طریق بود و در حال حاضر تمام تلاش بر این است که از این طریق بتوانیم سرویس‌های قبلی را ارائه دهیم.
با توجه به اینکه در جلسات قبل سوالاتی در مورد اطلاعات سال‌های اخیر پرسیده شد، لازم است که بگویم چون در حال حاضر ما وظیفه انتشار اطلاعات را داریم بنابراین اطلاعاتی که از دفتر مطالعات پایه سابق وجود داشته و جدیداً باید منتشر شود، لازم است تمام گواهی‌های لازم را داشته باشد. به همین خاطر زمانیکه مراجعه می‌کنید اگر گپ آماری در سال‌های اخیر وجود داشته باشد، دلیلش این است که این سال‌ها اطلاعاتش قابل استناد نبوده و اگر در تحلیل‌ها استفاده شود ممکن است خطاهایی را به دنبال داشته باشد ولی ما این ضعف را می‌پذیریم که دو یا سه سال تاخیر در تایید آمار در واقع گپ بسیار بزرگی است و انشاالله بتوانیم این ضعف را بهبود دهیم که برای آن برنامه‌هایی داریم و یکی از این برنامه‌ها این است که از تقریباً سال ۹۶ یعنی حدود ۴ سال پیش یک سامانه‌ی به اسم سامانه جامع تولید و مدیریت اطلاعات منابع آب کشور (تماب)، توسعه پیدا کرده و وظایف زیر را به عهده دارد:
- کنترل و ارزیابی خودکار اطلاعات ورودی در نقطه مبدا
- امکان ورود اطلاعات به طور روزانه از نقطه مبدا
- امکان نظارت بر داده‌ها در یک فرآیند گردش کاری مبتنی بر کارتابل افراد از مبدا تا انتشار
- یکپارچگی داده‌ها در کل کشور
- مکان محور (GIS) بودن سامانه
- بهره‌گیری از پرتال اطلاع رسانی مکان محور
- دارای گواهینامه امنیت نرم افزار
این سامانه در حال حاضر تست‌های خود را در مقیاس استانی گذرانده و به صورت پایلوت در استان توسعه داده شده و در مرحله کشوری حدود ۸۵ درصد پیشرفت داشته انشالله به زودی بتوانیم آن را مورد استفاده قرار دهیم. زمانی که این سامانه زیر بار رفت قطعاً یک بخش عمده ای از آمارهایی که تولید می‌شود به ویژه در بخش هواشناسی شاید در مقیاس یک محل بتوانیم داده‌ها را منتشر کنیم و در بخش هیدرومتری چون وزارت‌های کارشناسی فعلا نقش مهمی دارند و شاید نشود آن را کاملاً مکانیزه کرد، امیدواریم که بتوانیم برای آن برنامه پیاده‌سازی کنیم.
در پایان ارائه ایشان ضمن تشکر از شرکت کنندگان از آنها درخواست کردند اگر در این مورد سوالی یا موردی وجود دارد عنوان کنند.
آقای مهندس دهبندی ضمن تشکر از آقای دکتر قاسم زاده بابت ارائه، از حضار درخواست کردند که در پرسش و پاسخ شرکت کنند و ادامه دادند: با توجه به اینکه این ساختار همچنان در حال شکل‌گیری است، اگر دوستان نظری داشته باشند می‌تواند به کارشناسان در بهبود ساختار کمک کند. همچنین من چند سوال از آقای قاسم‌زاده دارم. اول اینکه همانطور که می‌دانید دفتر مطالعات پایه قبلی دو کار اصلی داشت، یکی داده‌های پایه منابع آب و دومی تجزیه و تحلیل‌های پایه بود. الان در این دفتر اطلاعات داده‌های آب کشور هدف‌گذاری شده که متصدی داده‌های منابع آب داده‌های بخش وزارت نیرو مثلاً سدها، حفاظت یا داده‌های بخش آب کشور، مثلاً داده‌هایی که در آبفا یا به وزارت صنعت و بطور کل همه داده‌های آب کشور باشد؟یا صرفاً همان داده‌های سابق منابع آب است یا نه مربوط به بخش وزارت نیرو است؟ دوم اینکه با توجه به شنیده‌ها اینکه سیستم جدید خیلی در تجزیه و تحلیل‌ها وارد نخواهد شد، آیا این صحت دارد و تجزیه و تحلیل‌های برای مثال بیلان یا مدل‌ها در حیطه کاری این دفتر قرار دارد یا خیر؟و اگر اینگونه باشد یعنی هم داده‌ها فراتر از وزارت نیرو باشد و هم تجزیه و تحلیل‌ها را شامل شود، با این چارت فعلی که در این دفتر دیده‌ام آیا این واقعا قابل انجام است؟
آقای دکتر شفیعی در ادامه چند مورد از چالش‌ها و انتظارات را را عنوان کردند:
مهمترین چالش و انتظاری که در سیستم مدیریت آب کشور وجود دارد این است که تمامی اطلاعاتی که مرتبط با مدیریت آب است حتماً در گردش باشد. در واقع مستحضر هستید که داده‌ها و اطلاعات مشابه جریان خون در رگ‌های سازمان‌ها هستند و این جریان خون همیشه باید تداوم داشته باشد و تصمیم‌گیری‌ها مستلزم دسترسی به موقع و مطمئن به این اطلاعات است.
چالش دیگری که وجود دارد این است که در برخی از سازمان‌ها نگاه محرمانه به داده‌ها وجود دارد. برای مثال در هنگام دریافت داده از مشاور آب حتماً باید به حراست مراجعه شود که این خود یکی از مهمترین موانع در بحث گردش اطلاعات در رگ‌های سیستم مدیریت آب کشور است.
مورد دیگر عدم وجود چشم‌انداز مشترک، در مدیریت داده‌ها و اطلاعات آب است. البته که با شکل‌گیری دفتر داده‌ها و اطلاعات این قضیه حتماً تسهیل خواهد شد. یک سری اسناد بالادستی هم در این مورد وجود دارد که خیلی شفاف به این قضیه نپرداخته است. برای مثال یک موردی که مصوب سال ۱۳۹۲ (برنامه راهبردی وزارت نیرو 1404) است در اینجا آمده است که یکی از ارزش‌های وزارت نیرو بحث گردش شفاف اطلاعات است که در واقع این قضیه هنوز نه تنها در وزارت نیرو بلکه در خود سازمان‌ها هم به درستی اتفاق نیفتاده است.
چون ما در سمپوزیوم نشست‌های دیگری را برگزار کردیم و همه آنها مرتبط با داده ها و اطلاعات بودند، متوجه شدیم که شرکت مهندسی آبفای کشور سامانه به روزی دارد تحت عنوان سپتا و سیمابفا، ولی خوب دسترسی‌ها مقداری محدود است. شرکت مدیریت منابع آب سامانه تماب را مربوط به داده‌ها دارد و وزارت جهاد کشاورزی هم سامانه نگاه را راه‌اندازی کردند که نسخه پیشرفته‌تری از سند ملی آب کشور است. چالش بزرگی که وجود دارد بحث داده‌های هواشناسی کشور است رسالت و ماموریت سازمان هواشناسی کشور، بیشتر در بحث حمل و نقل است تا این که بخواهد در بحث مدیریت آب موثر باشد.
آخرین بحثی که مد نظر من است خود ساختار سازمانی وزارت نیرو، هم ستاد و هم بخش‌های میانی، دفاتری هستند که مرتبط با بحث داده‌ها هستند و من می‌خواستم ببینم که ارتباط بین اینها چگونه است؟ برای مثال یک دفتری در وزارت نیرو است که مشابه آن در شرکت مدیریت منابع آب هم وجود دارد مثل دفتر فناوری اطلاعات و آمار که نقش اینها خیلی مشخص و شفاف نیست.
آقای جاویدی در ادامه عنوان کردند: چند سوال محوری است که به عنوان یک دغدغه خدمت شما مطرح می‌کنم. یکی در مورد ایستگاه‌های پایش کمی و کیفی که فرمودید، تعداد این ایستگاه‌ها یک مقوله است و بحث پراکنش بهینه این ایستگاه‌ها نیز مقوله مهم دیگری است. که این دغدغه را هم در حوضه آب سطحی و بخصوص در حوضه آب زیرزمینی مطرح می‌کند و طبیعتاً می‌تواند روی بحث مدل‌سازی تاثیر قابل ملاحظه‌ای داشته باشد یعنی در واقع در بحث قطعیت یا بالعکس عدم قطعیت مدل‌سازی‌های ما نحوه پراکنش ایستگاه‌ها بسیار اهمیت دارد. می‌خواهم ببینم که این مورد چقدر مدنظر قرار گرفته یا در چشم انداز قرار دارد؟
نکته دیگری که مدنظر هست این است که یک سامانه پشتیبانی تصمیمی شاید لازم باشد که در واقع به صورت پویا داده‌ها اولاً به روزرسانی شوند و بعد هم در تجزیه و تحلیل به صورت داینامیک مورد بررسی قرار گیرند. شما مستحضر هستید که ما در مقوله تصمیم‌گیری مدیریتی یکسری شاخصه‌ها و معیارهای توسعه پایدار داریم که اینها بر اساس بعضاً همین داده‌ها هستند که اطلاع رسانی می‌شوند. بنابراین به روز رسانی و تجزیه و تحلیل آنها می تواند حتی در اطلاع رسانی معیارها برای بهره‌برداران و ذینفعان، موثر باشد.
سوال آخر هم این است که آیا در واقع به لحاظ مستند بودن این اطلاعات و عدم تناقض آن با اطلاعاتی که خود سازمان‌ها و ارگان‌هایی مثل آب منطقه‌ای و جهاد کشاورزی و … دارند، است. برای مثال اگر من از آب منطقه‌ای یک سری اطلاعات دریافت کنم آیا با اطلاعاتی که در سامانه معرفی شده وجود دارد تناقض دارد یا خیر؟
آقای خلقی ادامه دادند: بزرگترین چالشی که الان وجود دارد این است که آن کانال یا پل ارتباطی که قرار است آمار سیستماتیک آب در آبفا یا صنعت و معدن و … را انتقال دهد، مکانیسم آن به چه صورت است ؟ رویکرد حوضه آبریز که در حال حاضر در وزارت نیرو دارند به آن توجه می‌کنند و با آن رویکرد می‌خواهند پیش بروند، چگونه می‌خواهیم این تلفیق مناسب با توجه به این چارچوب‌های حوضه آبریز بین این گروه‌های مختلف که آمار متفاوت از سامانه‌های متفاوت دارند، به وجود بیاوریم؟
مسئله مهم بعد این است که شما در این سامانه بحث مدل‌ها را آورده اید که مدل‌ها به دلیل عدم قطعیت و انواع به خصوصی که دارند، نمی‌دانیم که آیا اعلام نتایج این مدل‌ها را در سامانه‌ها گذاشتن تا چه حد می‌تواند صحیح باشد؟ چراکه مدل‌هایی را مشاورین ارائه می‌دهند با توجه به یک ذهنیت مفهومی مدل را ارائه می‌دهند که این ذهنیت مفهومی بر اساس آن چیزهایی است که در زمین وجود دارد و انتشار و توزیع و پراکنش خوبی نداشته است و بر اساس آنها آمده مدل ارائه داده و این مدل را به عنوان یک نتیجه یا خروجی در سامانه قرار می‌دهید و من فکر نمی‌کنم که این کار درستی باشد و شما می‌توانید نتایج آماری مدل را مانند بسیاری از گزارش‌های دیگر به صورت گزارش ارائه دهید.
آقای مهندس نقوی فرمودند: یکی از مواردی که فرایند تولید داده را با چالش همراه می کند ارتباط دفتر داده با آب‌های منطقه‌ای با ماهیت شرکتی است که عموما شرکت‌ها علاقه‌ای به پشتیبانی از فعالیت‌های حاکمیتی مثل تولید داده ندارند.
یکی از شرکت کنندگان از آب منطقه‌ای کردستان اشاره کرده بودند به اهمیت اینکه دفتر مطالعات پایه منابع آب شرکت مدیریت منابع آب یا دفتر اطلاعات و داده‌های آب در ساختار جدید باید بحث تجمیع داده‌ها از سایر دستگاه‌ها را هم باید مد نظر قرار دهند.
دکتر قاسم زاده در پاسخ به سوالات ادامه دادند: در خصوص سوال اول که توسط آقای مهندس دهبندی درباره داده‌های مصارف مطرح شد لازم است بگویم در شرح وظایفی که اعلام شده است این مباحث وجود ندارد منتها چون بعدا مباحثی مطرح شد که این دفتر که شکل گرفته اطلاعات دیگر را نیز داشته باشد و بتواند تمام اطلاعات صنعت را پوشش دهد و حتی شاید بتوان گفت یکی از دلایلی که مستقیماً با معاونت آب و آبفا این دفتر را گذاشتند کار کند این بود که به این بخش‌ها ورود کند و در جلسات این صحبت‌ها مطرح می‌شود اما تا به حال در حد تاکید شفاهی بوده ولی مواردی که در این راستا تا الان اتفاق افتاده است، بحث سامانه‌های عملیاتی ما است که در مجموع در صنعت آب ۲۷ سامانه عملیاتی داشتیم که حدود ۶ تا از آنها سامانه٬هایی بود که با دفتر مطالعات پایه سابق ارتباطی نداشتند ولی اطلاعات در حوزه حفاظت و واحد‌های دیگر رصد می‌شد در این جا گذاشته می‌شد. در حال حاضر اطلاعات سامانه‌ها را به این جا فرستادند و این دفتر نقشی در سامانه‌ها پیدا کرده که کلیدی‌ترین نقش آن در راهبری سامان ها در بحث تولید گزارشات تحلیلی از این سامانه‌ها است که به این دفتر محول شده است. ولی در مورد آب دریا، آب مرزی، اطلاعات کمی و کیفی آب و فاضلاب کشور صحبت‌هایی شده است ولی فعلاً اقدامی از سوی دفتر اتفاق نیفتاده است.
از نظر تجزیه و تحلیل‌ها که فرمودند آیا قرار است تحلیل انجام دهد؟ بله دفتر اطلاعات و داده‌های آب تمام گزارش‌های تحلیلی کشور را انجام خواهد داد. تا الان هم که منتظر هستیم که تفکیک شرح وظایف ابلاغ شود، کارهای صورت گرفته و گزارش‌های تحلیلی در این خصوص تولید می‌شود. منتها گزارش‌های تحلیلی حوضه‌های آبریز را بر اساس توافقاتی که انجام شده بود لازم است که خود حوضه‌ها به آن بپردازند و دفتر اطلاعات داده‌های آب فقط در اشل کشوری فعالیت انجام دهد.
در خصوص سوالات آقای دکتر شفیعی این که اطلاعات در گردش باشد، اطلاعات همواره در گردش بوده ولی نقص‌هایی داشته است پیش از حد محدودیت بوده ولی چارچوب کلی بدون توجه به این محدودیت‌ها بر این اساس است که اطلاعات در گردش باشد و خود شرکت مدیریت منابع آب در ساختار قبلی و چه در ساختار جدید هیچ منعی در انتشار اطلاعات نمی‌بیند فقط ممکن است بعضی از اطلاعات طبقه‌بندی باشد برای مثال ما در مورد اطلاعات کیفی یک سری محدودیت‌هایی داریم حتی برای همکاران داخل سیستم لذا فارغ از این محدودیت‌ها، اطلاعاتی که استفاده عمومی دارد همواره در گردش بوده و همین باعث شده که یک پرتالی هم در دفتر مطالعات سابق شکل گرفته‌است که بعد از توسعه سامانه تماب و در دسترس عموم قرار گرفتن، کاربران ما می‌توانند از این طریق اطلاعاتشان را اخذ بفرمایند. در مورد اینکه برای اطلاع داده‌های آب کشور چشم‌انداز مشترک وجود ندارد، می‌توان گفت در کلیه بخش‌ها تقریباً به این شکل است یعنی ما برای مدیریت داده یک نظام‌نامه‌ای را نداریم که فرض کنید یک مرکزی مثل مرکز آمار ایران این را رقم بزند و با یک نظام نامه مشخص این را پیش ببرد. از لحاظ کارشناسی باید گفت شاید نتوانیم یک نسخه‌های مشترکی را برای مدیریت اطلاعات تمام ارگان‌ها و دستگاه‌ها در نظر بگیریم، این اطلاعات ممکن است هم از لحاظ بحث طبقه‌بندی هم نوع اطلاعات و هم افرادی که به این اطلاعات نیاز دارند تفاوت داشته باشند که قطعاً نسخه مشترک نمی‌توان نوشت ولی اینکه در داخل وزارت نیرو این چشم‌انداز مشترک وجود داشته باشد برای این موضوع، یک موضوع هست که بنده از جلسه امروز دریافت کردم و حتما آن را پیگیری خواهم کرد.
در خصوص ساختار و اینکه چرا اینقدر نوع دفاتر وجود دارد می‌توان گفت بعضی از دفاتر شاید اسماً به داده‌ها و اطلاعات ربط داشته باشند ولی در کارکرد و شرح وظایف آنها این چنین نیست مثلاً ما دفتر فناوری و اطلاعات وزارت نیرو در حوزه IT است و ربطی به داده‌ها ندارد و بحث دفتر تحقیق و توسعه فناوری اطلاعات شرکت مدیریت منابع آب باز از همین جنس است. معاونت مطالعات حوضه آبریز و دفتر داده در حال تصمیم‌گیری که با چه فرمولی با هم کار کنند و اگر بنا باشد که هر دو در این مسیر دخالت داشته باشند، هر کدام با یک وظایف مشخصی کارهای مربوط به اطلاعات را انجام می‌دهند و تحویل دیگری می‌دهند لذا تعدد در این مورد نخواهد بود و طی یک ساختار یکپارچه کار خواهند کرد. دفتر برنامه‌ریزی کلان منابع آب بحث‌های مربوط به برنامه ریزی منابع آب را انجام میدهد. در زمانی که این ساختار عوض شد در دفتر برنامه‌ریزی کلان منابع آب یک گروهی وجود داشت به اسم گروه اطلاعات و داده‌های آب که این گروه بعد از تشکیل دفتر اطلاعات و داده‌ها منحل شد و همکاران آن بخش به این دفتر منتقل شدند. شرکت آبفای کشور هم در این ساختار وجود داشت که آقای دکتر شفیعی اشاره فرمودند، شرکت مدیریت منابع آب و شرکت آبفای کشور مستقلاً کار می‌کنند و در تبادل اطلاعات نیز هیچ وقت به این شکل که اطلاعاتشان کامل در اختیار یکدیگر باشند اتفاق نیافتاده یعنی در ساختار قبلی هم چنین ضرورتی هم وجود نداشته. لذا آنها هم برای خود یک مدیریت اطلاعاتی انجام می‌دهند که امیدواریم بتوانیم این اطلاعات را نیز وارد کنیم.
آقای جاویدی هم بر اثر پراکنش ایستگاه‌ها بر مدل‌سازی‌ها اشاره داشتند که نکته درستی به لحاظ علمی است. در سال ۱۳۸۵ جاماب مطالعاتی را در سطح کشور انجام داد و یک نقشه‌ای را برای پراکنش ایستگاه‌ها ارائه داده است که نقشه راه مطالعات‌پایه بر آن اساس بوده ولی شاید در آن زمان مدل‌ها هنوز خیلی مورد توجه قرار نگرفته بودند چون اطلاعات کاملی از آن ندارم در این مورد اظهار نظر نمی‌کنم و اگر این موضوع دیده نشده باشد اخیراً یک قراردادی با موسسه تحقیقات آب وزارت نیرو بسته شده که این قرارداد هنوز باز هست و آنجا قطعاً به این موضوع هم پرداخته می‌شود و یک مولفه در جانمایی‌ها به اسم مدل‌سازی خواهیم دید تا بتوان این پراکنش را نیز قابل استفاده مدل‌ساز‌ها قرار دهیم.
سامانه پشتیبانی تصمیم که فرمودید، بله سامانه پشتیبانی تصمیم اولاً هم می‌تواند موضوعی باشد و هم می‌تواند فراتر از دفتر داده باشد یعنی مثلا ما برای مدیریت سیل یک سامانه پشتیبانی تصمیم داشته باشیم که مختص مدیریت سیل باشد، برای برنامه‌ریزی مدیریت منابع آب یک سامانه پشتیبانی تصمیم داشته باشیم که مختص آن باشد لذا می‌تواند موضوعی به آن پرداخته شود. ولی اینکه در دفتر داده‌های آب آیا روی سامانه‌های پشتیبانی تصمیم تا الان صحبت شده به جز اینکه که شاید در بخش سیل اشتراکات وجود داشته، این بحث باید در برنامه‌ریزی کلان منابع آب دنبال شود و ما سرویس‌ها و سامانه‌های اطلاعاتی خودمان را به سامانه‌های پشتیبانی تصمیم دوستان دهیم تا آنجا بتوانند این موضوعات را پیگیری کنند.
موضوع دیگر مستند بودن داده‌ها و عدم تناقض در مراجع مختلفی که داده را منتشر می‌کند که موضوع بسیار جدی است براي مثال این دوستان از استان یک اطلاعاتی را می‌گیرند و متناظر همان اطلاعات را وقتی از دفتر داده می‌گیرند می‌بینند که تناقض‌هایی وجود دارد. چون ما قبلا سامانه‌ای نداشتیم و گردش اطلاعات از طریق سامانه نبود که هر قلم آماری دارای شناسنامه باشد لذا ممکن بود که این اطلاعات در استان تولید شود و در گردش بین کارشناسان و اصلاحاتی که روی آنها صورت می‌گیرد مغایرت‌هایی داشته باشند. این بحث بسیار جدی است لذا یکی از فاکتورهایی که در سامانه تماب مورد توجه قرار گرفته است این است که از تکرار اطلاعات جلوگیری کنیم یعنی هر قلم آماری در یک ساعت مشخص داده‌هایي که برای آن ثبت می شود از صفر تا صد یک مسیر مشخص را طی کند و حتی اگر رد شد یا اصلاحی خورد اینها نیز ثبت شود و با یک فرایند مشخص پیش برود. لذا در این بخش منابع انسانی تاثیر دارد و متاسفانه این اتفاق می‌افتد. ما الان در پرتال انتشار اطلاعاتی که داریم البته چند روزی است به دلایلی از دسترس خارج شده است، دوستانی که اطلاعات نیاز دارند می‌توانند از این سامانه دریافت کنند و نیازی به مراجعه حضوری نیست چون این زمان در دسترس عموم قرار دارد. و در مورد اطلاعاتی که محدودیت است اگر درخواست ارسال شود تاکید می کنم که بدون هیچ‌گونه محدودیتی اطلاعات در دسترس قرار گیرد.
در پاسخ آقای خلقی در مورد نحوه تلفیق اطلاعات، باید بگویم ما در بحث مصارف بخش‌های مختلف آماربرداری داریم و base اولیه در اطلاعات تولید می‌کنیم حالا بعد از این در استفاده‌ها در پروژه‌های مختلف این اطلاعات می‌تواند مبنا قرار گیرد و تدقیق آن اتفاق بیفتد و بعد از تدقیق مبنای مطالعاتی قرار گیرد برای یک پروژه یا یک طرح خاص است. لذا در این قالب تلفیق آن اتفاق می‌افتد و از طرفی ما برای استخراج چرخه آب کشور و چرخه آب حوضه‌های آبریز سی گانه درجه ۲ این کارها را نیز خودمان انجام می‌دهیم که در قالب مطالعات بیلان است که به صورت دوره‌ای آن را به روز رسانی می‌کنند. آخرین مورد سال ۹۰ بوده و در حال حاضر بر اساس آماربرداری سال ۹۰ کار می‌کنیم ولی مطالعات بیلان حوضه‌های آبریز سی‌گانه در حال حاضر در استانها قراردادهایش منعقد شده و در حال انجام است. در خصوص حوضه‌های آبریز مختلف و سامانه‌های مختلف و … ما تقریباً در بخش مطالعات پایه (آماری که مرتبط با مطالعات پایه است) یکپارچه هستیم و گردش اطلاعات را داریم ولی سامانه‌های مختلف وجود دارد مثلا در حوزه مصارف ما بخشی از اطلاعات را می‌توانیم از سامانه ساماب استخراج و استفاده کنیم.
یک نکته‌ای فرمودند در خصوص اینکه نتایج مدل‌ها را چگونه می‌خواهید در سامانه‌ها به کار ببرید چرا که ممکن است قابل اتکا نباشند . ما چنین هدفی نداریم، ما برای مدل‌سازی‌هایمان دشت‌ها را مدل می‌کنیم و تحلیل‌ها را انجام می‌دهیم برای این که مولفه‌های بیلان و مولفه‌های چرخه آب را استخراج کنیم و ما این آمار را منتشر می‌کنیم. و مدل‌ها قبل از انتشار اطلاعات باید صحت‌سنجی و اعتبارسنجی را طی کرده باشند ولی مدل‌ها با توجه به ماهیتی که دارند قطعاً خطاهایی در آنها وجود دارد که تا حدودی اجتناب ناپذیر است.
در پاسخ به یکی از پیام‌ها در مورد عدم تمایل شرکت‌ها به حمایت از وظایف حاکمیتی، می‌توان گفت که این یکی از معضلاتی است که در وزارت نیرو ما با آن مواجه هستیم. بخش تولید آمار و اطلاعات ما هزینه بسیار بالایی دارد که از بودجه جاری شرکت‌ها استفاده می‌کند و متاسفانه نگاه به داده‌ها و اطلاعات این است که اینها هیچ آورده‌ای ندارند و در بودجه سالانه ما ردیفی تحت عنوان درآمد از محل داده وجود ندارد. لذا این وظیفه ما است که این فرهنگ سازی را ایجاد کنیم.
هزینه داده از سایر دستگاه‌ها هم یکی از نکاتی بود که دوستان اشاره کردند. متاسفانه سازمان‌های مختلف و دستگاه‌های متولی در ارتباط گرفتن با یکدیگر و به اشتراک گذاشتن داده‌ها خیلی موفق عمل نکردند لازم است بر روی این فرهنگ سازمانی کار شود.
خانم دکتر زهرایی ادامه دادند: یکی از شرکت کنندگان سوال کردند که بحث سازگاری با کم آبی و آب قابل برنامه‌ریزی در ساختار جدید تکلیفش چه می‌شود؟
در حال حاضر هنوز دبیرخانه کارگروه ملی سازگاری با کم‌آبی به شرکت مدیریت منابع آب منتقل نشده هر چند که بنا این است که بالاخره منتقل شود. قبلا گروهی برای سازگاری با کم آبی در دفتر آقای مهندس آهویی دیده شده بود. بعد به این نتیجه رسیدند که باید ساختار با توجه به ارتباط وظایف و موضوعات، یک مقداری تغییر کند. در حال حاضر همکاران ( آقای مهندس جعفری و همکارانشان) دارند روی این کار می‌کنند که جایگاه مناسبش را پیدا کنند ولی آب قابل برنامه‌ریزی که تکلیفش مشخص است و در همین دفتر برنامه‌ریزی کلان و تلفیق بودجه که آقای مهندس بزرگ‌زاده مسئولیتش را به عهده دارند، مدیریت خواهد شد.
یکی از نکاتی که در کامنت‌ها چند بار مطرح شده است بحث آموزش پرسنلی است که اندازه‌گیری‌ها را انجام می‌دهند و در واقع به نقص نیروی انسانی در این حوزه به خصوص در شرکت‌های آب منطقه‌ای اشاره شده است و همینطور این که آیا برنامه‌ای هست برای اینکه دفتر متناظر دفتر شما در شرکت‌ها ایجاد شود یا ارتباطی که با شرکت‌ها وجود داشت در این ساختار جدید به چه صورت مدیریت می‌شود؟
آقای دکتر قاسم‌زاده در پاسخ گفتند: دفتر ما را که در واقع الان وجود دارد، دفتر مطالعات پایه منابع آب دفتر متناظر دفتر اطلاعات و داده آب کشور است در بخش فعالیت‌های مرتبط با مطالعات پایه منابع آب. در سایر بخش‌هایی که ما مقرر است ورود کنیم دفتر متناظر وجود ندارد حتی در بخش مدیریت مدل‌ها اصلاً کارشناسی در شرکت‌های آب منطقه‌ای دیده نشده ولی واقعیت اینکه در حال حاضر نگاه این است که مثلاً در بخش مدل‌ها به صورت یکپارچه از اینجا کار اتفاق بیفتد و مدل‌ها توسعه داده شوند و به عنوان یک ابزار قابل استفاده برای کارشناس‌ها در اختیار استانها قرار گیرند.
نقص نیروی انسانی یکی از مهمترین دغدغه‌های مطالعات پایه منابع آب کشور است یعنی شاید ما در یک افق ۱۰ ساله آینده بسیار در این موضوع مشکل برخواهیم خورد. بعضی كارها در کشور متاسفانه خواهان ندارد. چون متصدیان ما در ایستگاه‌های هواشناسی حقوق کافی ندارند ولی در عمل زمان زیادی برای انجام این کار باید در نظر بگیرند، لذا تمایلی به این کار وجود ندارد. از نظر بحث آموزش، آموزش تمام پرسنل مربوطه حتی در حوضه‌های آبریز دفتر اطلاعات و داده‌های آب واگذار شد (در واقع برنامه‌ریزی آموزش به این دفتر واگذار شده است). در مورد نیروی انسانی به نظر بنده ما باید با روش‌های جایگزین و بهره‌گیری از تجربیاتی که در دنیا است، وابستگی به داده‌های زمینی در حوزه‌هایی که بسیار توسعه پیدا کردند را کم کنیم. به طور مثال ما در حوزه تبخیرسنجی شاید بتوانیم با داده‌های ماهواره‌ای و روش‌های جایگزین این کار را انجام دهیم. و داده‌های زمینی ایستگاه تبخیر سنجی را به میزان ۲۵ درصد کاهش دهیم و در عوض بحث صحت سنجی اطلاعات را از داده‌های ماهواره‌ای داشته باشیم.
دکتر عابدینی در ادامه فرمودند: در مورد ماهیت داده‌ها شما می‌دانید که رشته مهندسی منابع آب با داده تعریف می‌شود یعنی چنانچه داده‌های پایه در اختیار محققین قرار نگیرد نمی‌توانند کاری انجام دهند و ناچاراً دانشجویان پایان نامه خود را بر روی کیس‌های خارجی تعریف می‌کنند که جای تاسف دارد. ما در مقیاس استان فارس و در سطح این استان تلقی و تصورمان از داده این است که همانند آمریکا یا کانادا که داده به صورت آنلاین موجود است، در اختیار قرار گیرد. لازم است شما تدبیری در سطح وزارتخانه بیندیشید که داده‌های پایه هیدرولوژی و هواشناسی به صورت آنلاین در اختیار محققان قرار بگیرد.
خانم دکتر زهرایی در ادامه گفتند: من در این چند سال اخیر از نزدیک شاهد محدودیت‌های مالی و محدودیت‌های حاکمیتی در انتشار اطلاعات بوده‌ام و می‌دانم که همکاران دفتر مطالعات پایه یا دفتر مطالعات و داده‌های آب خودشان هم با شما هم فکر هستند ولی لزوماً راه برای آنها باز نیست. البته در یکی دو سال اخیر یک تارنمای خوبی را دفتر مطالعات راه‌اندازی کرده است که دسترسی به یک سری از اطلاعات را فراهم کردند که همان هم بسیار کمک بزرگی است ولی خب با آن ایده‌آلی که شما فرموده اید قطعاً فاصله دارد.
خانم مهندس درویشی سوال کردند که با این تغییر ساختار تصویب گزارشات بیلان چه می‌شود؟ چون هم آماربرداری دور سوم و هم بیلان الان در دست انجام است و تصویب اینها خیلی وقت است که همه منتظرند که گزارشات اینها در بیاید.
دکتر قاسم زاده پاسخ دادند: در خصوص تصویب گزارشات بیلان زمانی که دفتر داده تشکیل شد و روی این موضوع همفکری اتفاق افتاد، افرادی که بتوانند این گزارش‌ها را بررسی و تصویب کنند تعدادشان بسیار محدود است ولی در بخش داخلی افرادی که تا الان این کار را انجام داده بودند مامور شدند تا زمان استقرار شرح وظایف جدید به حل و فصل این موضوع کمک کنند. ولی در مدل که الان داریم پیش می‌بریم و اگر تصویب شد این اتفاق به این شکل خواهد افتاد، این است که مثل مطالعات ساده در حوضه‌های آبریز بررسی و تایید انجام می‌شود و تصویب آن که یک کارگروه در هر حوضه آبریز درجه 2 داشت این کارگروه دبیرخانه‌اش دفتر اطلاعات داده‌های آب باشد و چون آنجا خودش عضو دارد می‌تواند در تصویب مشارکت داشته باشد یعنی باید یک نفر از دفتر اطلاعات داده‌های آب حتما آنجا حضور داشته باشد که مطالعه و تصویب را انجام دهد.
در مورد اطلاعات آنلاین دو موضوع وجود دارد که اول باید زیرساخت سخت افزاری آن موجود باشد یعنی ایستگاه‌های ما باید بتوانند که اطلاعات آنلاین بفرستند که در این زمینه در دهه اخیر تلاش‌های بسیاری شده است و ورود‌های جدی به این موضوع اتفاق افتاده است ولی چون توان فنی برای نگهداری از این تجهیزات وجود نداشته، این تجهیزات از دور خارج شدند و از طرفی تحریم‌ها باعث شده است که قطعات آنها نایاب شود لذا این اطلاعات نتوانستند به صورت آنلاین از ایستگاه‌ها مخابره شوند. یک معضل دیگری که وجود داشت و تقریباً الان رفع شده است این بود که ما فرم‌هایی را که این اطلاعات را در اختیار دوستان قرار دهیم اصلاً طراحی نکرده بودیم چون اینها در حال گذراندن پروسه تست خود بودند. یعنی در وهله اول پروژه‌هایی که در کشور اجرا شد داده‌های مکانیکی و الکترونیکی در کنار هم ثبت می‌شدند به همین خاطر اینها اصلاً در فرم‌های انتشار اطلاعات ما وارد نمی‌شدند و الان در سامانه جدید تماب این اتفاق افتاده است و اطلاعاتی که از این طریق می‌آید اگر آن بحث‌های تاییدش را سپری کند به مرحله انتشار می‌رسد ولی بازهم واقعیتش این است که هنوز خیلی در خصوص این اطلاعات مطمئن نیستیم چون در یکی از ارزیابی‌هایی که خود بنده هم در آن حضور داشتم متوجه شدیم که این دستگاه‌ها هنوز به لحاظ اپراتوری در کشور ما موفقیتی ندارد و شاید جایگزینی آن با روش مکانیکی حتی وقفه در ثبت اطلاعات ایجاد کند. لذا باید پیگیری شود و از این طرف هم بحث‌های مالی هم در این موضوع و هم در موضوعات دیگر که بسیار محدودیت داریم.
مهندس دهبندی ادامه دادند: من از مجموعه فرمایشات شما اینگونه فهمیدم که فعلا بحث داده‌ها فقط شرکت مدیریت را شامل می‌شود یعنی آن سامانه‌ها و اطلاعاتی که در داخل شرکت مدیریت تولید می‌شود مثل حفاظت و سیاست‌ها اینها در این دفتر ساماندهی می‌شود و دفتر شما کاری به مثلاً سامانه‌های وزارت جهاد یا آب و فاضلاب یا هواشناسی ندارد و فعلاً محدود به شرکت مدیریت منابع آب است.
آقای دکتر در پاسخ گفتند: در حال حاضر بله، یعنی سامانه‌هایی که ما به آنها دسترسی داریم سامانه‌های داخلی خودمان است و از طریق یک FTP اطلاعات را با سازمان هواشناسی رد و بدل می‌کنیم ولی با آنها جلساتی داریم و داریم برنامه‌ریزی‌هایی می‌کنیم که بتوانند به سامانه ما دسترسی داشته باشند و حتی گزارشات مشترک داشته باشیم ولی با سازمان جهاد کشاورزی تاکنون هیچ ارتباطی بنیانگذاری نشده و حتی روی کاغذ هم آورده نشده.
مهندس دهبندی گفتند: بعضی از همکارها گفتند که بیلان‌ها بین ۴۰ تا ۶۰ درصد پیشرفت کار داشته، گزارشات مطالعات پایه را دادند و دو تا مشکل دارند، یکی اینکه هیچ اظهار نظری از طرف شرکت مدیریت یا دفتر مطالعات و داده‌های آب، نداشتند و دوم اینکه هیچ پولی پرداخت نمی‌شود و مسائل مالی این بیلان‌ها بلاتکلیف مانده است.
موضوع دیگری که در سوالات بود این که نسبت بین دفتر مطالعات و داده‌ها با حوضه‌ها و شرکت آب منطقه‌ای به چه ترتیبی است؟
و موضوع دیگر به هر حال الان در عمل ارتباطی بین دفتر اطلاعات داده، حوضه و استان هنوز تعریف نشده است؟ چرا؟
آقای دکتر قاسم زاده پاسخ دادند: در خصوص پیشرفت کار گزارشات بیلان باید عرض کنم گزارش‌هایی که به دست ما رسیده تماماً در حال بررسی هستند و همکارانی که در حوضه‌های آبریز پخش شده‌اند و این تخصص را دارند، از آنها خواهش کردیم در قالب کارگروه‌هایي اینها را مدیریت کنند و وقتی نتایج بیرون آمد حتماً به استانها ابلاغ خواهد شد ولی خب قطعاً شرایط موجود با توجه به اینکه کسانی که اینها را بررسی می‌کنند و وقت می‌گذارند بر روی موضوعات، الان کارهای دیگری در حوضه‌ها و در دفتر داده به آنها محول شده است لذا آن سرعت قبلی متاسفانه وجود ندارد تا سر و سامان بگیریم و بتوانیم افراد را متمرکز کنیم در همینجا گریز میزنم به بحث گردش کار بین حوضه، دفتر داده و استانها، ما یک تفکیک وظایف انجام داده‌ایم با حوضه‌های آبریز اصول را مبنا قرار دادیم و بعداً تفکیک وظایف انجام شد و فهم مشترک از موضوع حاصل شد که این صورتجلسه هم شده است. منتها این تا در قالب شرح وظایف بیاید با توجه به اختلافات موجود کمی زمان بر است.
در خصوص پرداخت‌های بیلان‌ها، طرح تخصیص‌های آن آمده بود و ما بخش اول تخصیصی که آمد را به استانها ابلاغ کردیم در صورت وضعیت‌هایی که دریافت کردیم یک قسط برای تمام مشاوره‌ها در نظر گرفتیم. ما در طرح‌های عمرانی و تملک با حوضه‌های آبریز، کارگروهی داریم و تسهیم اعتبارات در آن کارگروه اتفاق می‌افتد. یعنی تمام نماينده‌ها می‌آیند و آنجا می‌نشینند و بر گزارش تسهیمی بر اساس شاخص‌های مختلف استخراج کردیم اظهار نظر می‌کنیم و نهایتاً صورت جلسه می‌شود که هر حوضه آبریز برای کدام مشاور و چه میزان پولی را پرداخت کند. که این اتفاق افتاده و امیدواریم که اگر در بخش مالی کارهای آن سریع انجام شود، قطعاً پرداخت دوستان انجام خواهد شد ولی در کل ما تخصیص امیدوارکننده‌ای در هر دو طرح نداشتیم و در بیلان هم که در واقع در طرح اشتراک است تخصیص خیلی امیدوار کننده‌ای نداشتیم و اگر در مراحل بعدی مبلغی تخصیص داده شود آن هم به تناسب پخش خواهد شد.
آقای مهندس دهبندی گفتند: لطفاً رویکرد خود را در مورد نوین‌سازی و استفاده از لاگرها و همچنین در مورد تملک زمین ایستگاه‌ها مطرح کنید.
آقای دکتر پاسخ دادند: در هر دو موضوع بحث اول بحث مالی است و اگر فرض کنیم که محدودیت مالی نبود چه برنامه‌هایی داشتیم. در بخش تملک زمین در ایستگاه‌ها و به ویژه در پیزومترها این اتفاق نیفتاده و در حال حاضر هر یک از منابع ما که بحث تملک زمینش اتفاق نیافتاده است اگر در قالب یک پروژه‌ای بخواهد تخریب شود متاسفانه هیچ‌گونه پیگیری ما نمی‌توانیم انجام دهیم. لذا در بحث تملک زمین استانها در چند سال اخیر همیشه این دغدغه را داشتند و مکاتباتی انجام می‌دادند و قطعاً همچنان این دغدغه در استانها وجود دارد و اینکه نگاه دفتر داده به چه شکل است قطعاً روی این موضوعات اگر استراتژی‌هایی وجود داشته باشد که بتوانیم هم در بحث تامین مالی و هم در بحث جانمایی ایستگاه‌ها اینها را لحاظ کنیم حتماً آن را رعایت خواهیم کرد ولی باز برمیگردیم به این که بحث مالی خیلی این قضیه را تحت‌الشعاع قرار میدهد. درمورد نوین‌سازی و لاگرها یکی از بحث‌های ضروری که خیلی هم مورد علاقه خود بنده است همین بحث نوین‌سازی هست و اینکه ما بتوانیم از ادوات الکترونیکی در ایستگاه‌ها استفاده کنیم. روی این موضوع در زمانی که بنده برنامه‌ای را برای این دفتر تدوین می‌کردم که در قالب فراخوان در سایت بارگذاری شود، یکی از تاکیدات هم بر روی این موضوع بود که ما باید روی این حوزه کار کنیم و برای آن هم دو راه وجود دارد یکی اینکه ما بتوانیم جذب سرمایه‌گذار کنیم و اگر بخواهیم جذب سرمایه‌گذار کنیم بایستی حتماً برای آن یک مدل مالی داشته باشیم و در این مدل مالی باید دیتای ما دیتايی باشد که ارزش‌گذاری شده است، محدودیت‌های قانونی برای این موضوع وجود دارد و یکی اینکه ما باید چه شبکه‌ای را از شبکه موجود انتخاب کنیم و اینها را آنلاین‌سازی کنیم که بتوانیم از آنها بهره‌برداری‌های ویژه مثلاً در بخش مدیریت سیل انجام دهیم، باید در طراحی شبکه این را هم لحاظ کنیم.
آقای مهندس سلیمانی‌ها پرسیدند: در خصوص نظام‌نامه‌ها شما فرمودید که هنوز نظام‌نامه‌ای تدوین نشده است ولی نظام‌نامه آمار و اطلاعات سال ۸۷ و در زمان آقای فتاح ابلاغ شد و قرار بود سه ماه بعد از آن معاونت برنامه‌ریزی و اقتصادی یک شیوه نامه را بر اساس آن تنظیم کنند، می‌خواستم ببینم که این اتفاق افتاده است و آیا نظام‌نامه و یا شیوه‌نامه‌ای که تدوین شده معیار هست یا با این ساختار جدید لازم است که مجدداً نظام‌نامه‌ای تدوین شود؟
آقای دکتر در پاسخ گفتند: نظام‌نامه آماری که وزارت نیرو دارد و سال ۸۷ تنظیم شده بود به کلیات اشاره کرده بود منتها اخیراً یک مطالعه را دفتر فناوری اطلاعات حوزه وزارت نیرو آغاز کرده بود و چون ما یک بحث پژوهشی در مورد نظام‌نامه داشتیم لذا یک جلسه مشترکی را گذاشتیم و دوستان به این جمع‌بندی رسیدند که هر کاری که تا الان انجام شده تجميع شود و در قالب یک دفتر واحد نظام‌نامه آماری جدید شکل بگیرد و معنی نظام‌نامه آماری در یک قالب کلان‌تری به عنوان یکی از مولفه‌های حکمرانی داده دنبال شود. این مسیر فعلاً ریل‌گذاری شده و داریم حرکت می‌کنیم انشاالله اگر دفتر انتخابی ما باشیم که قطعاً در بخش اطلاعات و داده‌های آب تمرکز بیشتری دارد و اگر نه دوستان خودشان بخواهند انجام دهند ما به عنوان ناظر بخش آب در کنار آنها هستیم و تمام مباحثی که تقریباً در حوزه ها دانش آن تولید شده است، مثلا ما در سامانه تماب تمام در خصوص اطلاعات و داده های آب یک نظام‌نامه ویژه تولید شده است که می‌تواند برای پیشبرد موضوع کمک کند.
آقای مهندس دهبندی به عنوان سوال آخر پرسیدند: به طور مشخص ارتباط دفتر مطالعات استانها با دفتر اطلاعات داده چگونه خواهد بود؟ اصلاً ارتباطی تعریف شده است؟
آقای دکتر در پاسخ گفتند: این موضوع از نظر ما منعی ندارد ولی مدیریت حوضه‌های آبریز برای این که اشراف به تمام موضوعات داشته باشند بسیار علاقه مند هستند که حتماً در موضوعات حضور داشته باشند و بدانند که چه گردشی در حوضه آنها اتفاق می‌افتد ولی اخیراً در جلساتی که دارد هماهنگی آن اتفاق می‌افتد یکی از مباحث مهم این است که اگر ساختار سه لایه باشد یعنی ما ارتباطی با استانها نداریم و ارتباط از طریق حوضه‌های آبریز خواهد بود ولی اگر سناریوی دومی که الان روی میز است این باشد که تمام موضوع به صورت یکپارچه از دفتر اطلاعات دادها انجام شود در این مورد ما خودمان به صورت مستقیم با استانها در ارتباط هستیم و کار را با آنها پیش می بریم.
آقای مهندس دهبندی ضمن تشکر از آقای دکتر قاسم‌زاده و شرکت کنندگان جلسه را به اتمام رساندند.
